جلسه دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشد آقای احمد میگلی - گروه: آبیاری و زهکشی

خلاصه خبر: ارزیابی کارایی روشهای مدل فرآیند سلسله مراتبی (AHP) و مدل فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) در تعیین مکانهای مناسب جمع آوری آب باران (مطالعه موردی: حوضه آبخیز کن)

جلسه دفاع از پایان نامه:  احمد میگلی                                                                           گروه:  آبیاری و زهکشی

عنوان پایان نامه:  ارزیابی کارایی روشهای مدل فرآیند سلسله مراتبی (AHP)و مدل فرآیند تحلیل شبکه­ای (ANP)در تعیین مکانهای مناسب جمع­آوری آب باران (مطالعه موردی: حوضه آبخیز کن)

ارائه کننده:  احمد میگلی

استاد راهنمای اول  :  آقای دکتر مهدی کوچک زاده    

 استاد راهنمای دوم  :  خانم دکتر سید لیلا رضوی طوسی

  استاد ناظر داخلی:آقای دکتر جمال محمد ولی سامانی   

استاد ناظر خارجی : آقای دکتر سیدمهدی هاشمی  شاهدانی            

نماینده تحصیلات تکمیلی: آقای دکتر جمال محمد ولی سامانی

مکان : آمفی تئاتر 1

تاریخ: 96/03/23

ساعت:09:00

چکیده:

بارش ناکافی و توزیع زمانی و مکانی نا‌مناسب آن از مهم‌ترین موانع تامین آب در مناطق خشک و نیمه خشک است. از سوی دیگر فقدان پوشش گیاهیمناسب در بیشتر این مناطق موجب تشدید رواناب سطحی و در نتیجه ایجاد سیلاب  و خسارات  جبران ناپذیر میگردد. از طرفی افزایش جمعیّت و تقاضاي آب، کارشناسان و متخصصین را بر آن داشته است تا جهت رفع این مشکل چاره اندیشی کرده و به راهکارهاي نوینی روي آورند. یکی از روش‌هاي مقابله با مشکل کم‌آبی به‌ویژه در مناطق نیمه‌خشک، جمع‌آوري و ذخیره نزولات جوّي در فصل مرطوب برای استفاده در دورههای خشکی است. جمع‌آوری آب باران علاوه بر تامین بخشی از  نیاز‌های آبیمناطق نیمه‌خشک،در کنترل سیل و رسوب نقش شایان توجّهی ایفا می‌کند. هدف از انجام این تحقیق،یافتن مناسب‌ترین نقاط جهت جمع‌آوری آب باران، با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی[1] (AHP) و فرآیند تحلیل شبکه‌ای[2] (ANP) و سامانه اطّلاعات جغرافیایی[3] (GIS) در حوزه آبخیز کن واقع در استان تهران است. پس از تعیین معیار‌هایمؤثردرمکان‌یابی نقاط مناسب برای جمع‌آوری آب باران که با استفاده از، دستورالعمل‌های کمیته یکپارچه‌سازی توسعه پایدار[4] (IMSD) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متّحد[5] (FAO) و نیز استفاده از تجارب کارشناسان صورت گرفت، و معیار‌های فنی و مهندسی، اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی را شامل شد. برای هر کدام از معیار‌های یاد شده زیر‌معیار‌هایی در نظر گرفته شد. در مرحله نخست، لایه‌هاي اطّلاعاتی بر اساس معیار فنی و مهندسی در محیط GISتشکیل و وزن‌دهی به زیر‌معیارهای این بخش با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) صورت گرفت. با اضافه کردن وزن‌هاي به‌دست آمده به لایه‌هاي اطّلاعاتی در محیطGIS، تحلیل مکان‌یابی انجام شد. از تلفیق لایه‌هاي اطّلاعاتی و وزن‌هاي به‌دست آمده، نقشه مکان‌یابی تهیّه گردید. بر اساس نتایج به‌دست آمده از دو روش،13 ناحیه جهت جمع‌آوری آب باران بسیار مناسب تشخیص داده شد. سپس با استفاده از عوامل کنترلی و محدود‌کننده همانند شرایط منطقه، مسیرهاي ارتباطیو نقشه‌هاي کاربري اراضی،9 منطقه بسیار مناسب در هر دو روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP)به عنوان گزینه‌های جمع‌آوری آب باران در این حوزه معرفی شدند.  پس از این مرحله، به‌منظور اولویت‌بندی گزینه‌های جمع‌آوری آب باران در این حوزه، از معیارهای اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی جهت انتخاب مناسب‌ترین مکان‌ها در میان مناطق انتخاب شده، با بکار‌گیریروش‌هاي فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)و فرآبند تحلیل شبکه‌ای (ANP) استفاده شد. زیر‌حوزه‌های سولقان و پایین‌دست سولقان مناطقی بودند که  در رتبه‌های بالاتری نسبت به سایر مناطق جهت جمع‌آوری آب باران در این حوزه آبخیز قرار گرفتند.به‌ منظور بررسي چگونگی اولویت‌بندی گزینه‌ها با تغییر وزن معیارها، تحليل حساسيت مدل بر‌اساس سه معیاراجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی در روش‌هاي فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)وفرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) انجام شد. نتایج به‌دست آمده از تحلیل حساسیت در هر دو روش AHPوANPنشان داد که با تغییر وزن تمامی معیارها، زیر‌حوزه‌های سولقان و پایین‌دست سولقان همچنان به عنوان بهترین مکان‌ها جهت اجرای طرح‌های جمع‌آوری آب باران می‌باشند.

 

واژه‌هاي کلیدي:مکان‌یابی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، فرآیندتحلیل شبکه‌ای، سامانه اطّلاعات جغرافیایی، جمع‌آوری آب باران، حوزه آبخیز کن



[1] - Analytic Hierarchical Process

[2] - Analytic Network Process

[3] - Geographic Information System

[4]-Integrated Mission for Sustainable Development

[5]-  Food and Agriculture  Organization of the United Nations


23 خرداد 1396 / تعداد نمایش : 4882